Het levende museum

Op 28 april 1981 keurde de gemeenteraad de aankoop van een 19de-eeuwse jeneverstookinstallatie goed. Deze installatie is afkomstig van de distillerie Servais uit Géromont/Malmédy. Deze werd dan verder aangevuld met een stoommachine, een graanmolen en een vuurmolen.
De eerste opdracht van de toenmalige meester-stoker, Jan Kempeneers, was het laten werken van deze onderdelen. Dankzij zijn technologische kennis en de hulp van de metaalbewerkers en schrijnwerkers van Stad Hasselt kreeg hij dit voor elkaar. Hierdoor leerde hij de installatie vanbinnen en vanbuiten kennen. De volgende opdracht? De meester-stoker houdt de installatie-onderdelen aan de praat. Op deze manier zorgde Jan ervoor dat het museum tot leven kwam.

Kennis is macht(-ig goede jenever)

Op 19 oktober 1991 stelde Jan de eerste versie huisgestookte graanjenever voor. Deze bereidingswijze baseerde hij op een 19de-eeuws recept. Verder verzorgt de stoker ook de productie van huisproducten zoals jenevers en “vergeten” likeuren op basis van originele 19de-eeuwse recepturen van verdwenen stokerijen.

De meester-stoker verzamelde al de nodige technische en technologische knowhow en productkennis. Zo bezit Jan, bijvoorbeeld, de vaardigheid om handmatig en op basis van veel ervaring de kop en de staart van de alcohol te scheiden. Hiermee zorgt hij ervoor dat de drinkbare alcohol overblijft die afgewerkt wordt tot graanjenever. Daarnaast omvat de expertise van de meester-stoker kennis op het vlak van distilleren en macereren van kruiden en vruchtenonderdelen. Iets dat veel tijd en geduld vraagt. Al deze kennis proberen we in kaart te brengen en te bewaren voor toekomstige generaties. Maar naast kennis maken de passie en het geduld van Jan een groot verschil. Hierdoor slaagt hij erin om de juiste grondstoffen te zoeken en vinden zodat hij het product op zijn best kan stoken.

Het kennisvuur doorgeven

Waar het hart vol van is, loopt de mond van over. Dat klopt in dit geval vast en zeker. Zo deelt Jan met plezier zijn expertise met de opleiding distillateur aan Syntra en met geïnteresseerde partijen die komen aankloppen.  Maar ook binnen het museum geeft hij kennis over.
Er kwam een vraag bovendrijven naarmate het pensioen van Jan dichterbij leek te komen: hoe gaan we verder met het museum levend te houden? Het antwoord? Een tweejarig meester-leerlingtraject. De leerling, Steven Reekmans, had veel leerwerk voor de boeg. Een uitdaging waar hij volledig klaar voor was. De aandacht van zijn leerproces zou voornamelijk liggen op de ambachtelijke distilleertechnieken en de techniek voor het handmatig scheiden van de voor- en naloop van de middenloop.

Om te beginnen, startte Steven met zich in te lezen en de meester-stoker te observeren. Hierbij hield hij een logboek bij met alle informatie die hij oppikte. Zo had hij uiteindelijk een vademecum waarin alles stond omtrent het gebruik van alle installaties. Vervolgens begon hij aan de uitvoeringsfase waarin hij zelf gedeelten van het proces mocht uitvoeren. Ten slotte mocht hij beginnen aan de ontwikkelingsfase. Zo ontwierp hij zijn eigen jenever die binnenkort voor het eerst te proeven is tijdens de viering van het 40-jarig bestaan van het Jenevermuseum.

Van leerling tot stoker

Ondertussen finaliseerde Steven Reekmans zijn opleiding als stoker en nam hij de plek van Jan Kempeneers over. Zo evolueerde hij van leerling- tot meester-stoker. Het Jenevermuseum kan dus voor de komende jaren nog steeds met trots hun vakmanschap naar buiten brengen. Zo neemt Steven tenslotte ook de kennisoverdracht naar externe partijen met plezier over en borgt hij 19de-eeuwse stoomstooktechnieken.